“หัวเอียงในกระต่าย ที่เกิดจาก Encephalitozoon cuniculi”
E. cuniculi คือ เชื้อโปรโตซัวในกระต่ายที่ทำให้เกิดปัญหาที่ตา ระบบไต และระบบประสาท สามารถทำให้หัวเอียงหรืออัมพาตได้
กระต่ายเมื่อได้รับเชื้อจาก การหายใจ หรือทางการกิน เชื้อจะเข้าสู่ร่างกายผ่านระบบเลือดไปยังอวัยวะต่างๆ เช่น ไต ตา สมอง
– เมื่อเชื้อมาที่ไตจะทำลายเซลล์และเนื้อเยื่อและขับออกทางปัสสาวะ ซึ่งเป็นการแพร่กระจายของเชื้อ
โดยจะพบว่ากระต่ายกินน้ำมากและปัสสาวะบ่อย น้ำหนักลด และไตวาย ความรุนแรงขึ้นอยู่กับปริมาณเชื้อที่ได้รับ
– ถ้าเชื้อไปที่ตา อาการที่แสดงออกมาจะเป็นตาอักเสบ ตากระตุก เป็นต้อกระจก
– ถ้าเชื้อไปที่สมอง เชื้อจะไปทำลายเซลล์ทำให้เกิดการอักเสบ อาการที่พบได้ หัวเอียง อัมพาต อาการสั่น ล้มกลิ้ง
– ความรุนแรงขึ้นอยู่กับปริมาณเชื้อที่ได้รับ โดยเชื้อจะขับออกจากร่างกายช่วง1-2สัปดาห์แรก ทางปัสสาวะและจะคงอยู่ในร่างกาย 3-5 สัปดาห์ และเชื้อสามารถอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้ 1 เดือน
กระต่ายที่อยู่ภาวะเครียด ภูมิคุ้มกันตก อยู่สภาวะแวดล้อมไม่ดี โภชนาการอาหารไม่ดี จะแสดงอาการของโรคได้การวินิจฉัย
– เบื้องต้นดูจากอาการที่แสดงออก ไต สมอง ตา
– ตรวจวัดระดับ antibody จากเลือด เพื่อดูระดับของภูมิคุ้มกัน lgM lgG ด้วย test kit
– ตรวจวัดระดับเชื้อที่ขับออกมา จากปัสสาวะ ด้วยวิธี PCR (Polymerase chain reaction)โดยจะตรวจช่วงที่มีการขับเชื้อออก 3 เดือนแรกจากงานวิจัยกระต่ายสุขภาพดีของประเทศอเมริกามีเชื้ออยู่ 40-80% แต่ไม่ได้แสดงอาการ
นั่นหมายความว่า กระต่ายที่นำเข้ามีโอกาศที่จะมีเชื้อและถ้ากระต่ายเครียดสามารถแสดงอาการของโรคได้ และเชื้อสามารถอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้ 1 เดือน ดังนั้น ถ้ากระต่ายแสดงอาการของโรคควรพามาพบสัตวแพทย์ทันที และหมั่นดูแลทำความสะอาดสม่ำเสมอการรักษา
กินยาต้านเชื้อ 28 วัน ดูแลเรื่องโภชนาการอาหาร ความสะอาดสิ่งแวดล้อม
กระต่ายที่แสดงแสดงอาการหัวเอียง จะกินอาหารลำบาก แนะนำเจ้าของดูแลอย่างใกล้ชิด ป้อนอาหาร และดูแลเรื่องความสะอาดของที่อยู่
กระต่ายที่แสดงอาการของตาอักเสบ เจ้าของต้องหยอดยาตามคำแนะนำพยากรณ์ของโรค
กระต่ายที่แสดงอาการ กินน้ำมาก ปัสสาวะมาก ถ้าระยะนี้กระต่ายขาดน้ำจะทำให้ช็อคเสียชีวิตได้
กระต่ายที่แสดงอาการตาอักเสบ ต้อกระจก ถ้ากระต่ายเกาตา การมองเห็นเปลี่ยนแปลงไป อาจเกิดการติดเชื้อ เกิดความเครียด ความสมบูรณ์ของร่างกายลด ทำให้ติดเชื้อแทรกซ้อนได้ง่าย
กระต่ายที่แสดงอาการหัวเอียง จะมีผลต่อการกินอาหาร และเรื่องความสะอาดของร่างกาย เมื่อกระต่ายไม่กิน จะมีผลให้เกิดภาวะทางเดินอาหารหยุดนิ่ง เกิดแก๊ส ปวดท้องและเสียชีวิตได้
ปัจจุบันมีการตรวจระดับเชื้อจากปัสสาวะด้วยวิธี Real -time PCR เป็นเทคโนโลยีขั้นสูง แม่นยำ ตรวจได้ถึงระดับDNA รายงานผลรวดเร็ว บอกปริมาณเชื้อโรคได้ เพื่อให้ง่ายต่อการตัดสินใจในการวางแผนรักษาโรคได้อย่างทันท่วงที ครับ
โรคนี้สามารถหายได้ถ้าได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีเจ้าของควรสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดถ้าเริ่มมีเอียงเพียงเล็กน้อยหรือมีอาการตากระตุกรีบมาพบสัตวแพทย์ จะช่วยให้หายเป็นปกติได้ครับ
ดังนั้นการรู้สาเหตุและแก้ไขอาการได้ทันจึงเป็นสิ่งจำเป็น ที่สุดในการรักษาและป้องกันจากเชื้อตัวนี้
Nut Guyson DVM. Premier Pet Hospital
